Emision TEMA: Të Pagjeturit

Familjet e të zhdukurve prej vitesh presin përgjigje për më të afërmit e tyre, ndërkohë në Kosovë dhe Serbi thonë se me kalimin e kohës, informacionet janë gjithnjë e më të pakta. Ka shumë operacione në terren, por rezultati është i vogël.

Megjithatë, zyrtarët e Prishtinës dhe Beogradit, thanë se bashkëpunimi nuk mungon,
ndonëse kjo temë shpesh ngelet më shumë politike, sesa humane.

Kush dhe përse nuk jep informacione për këtë çështje, e cila megjithatë ngelet një nga barrët më të mëdha në mes Kosovës dhe Serbisë, është një nga pyetjet që shkaktoi më së shumti përplasje në mes të zyrtarëve serbë dhe atyre kosovarë, të cilët janë pjesë e debatit të ardhshëm të emisionit “Tema”.

Pajazit Nushi, kryesues i Komisionit dialogues për Personat e Pagjetur, tha se nuk ka munguar angazhimi, ndërsa ekziston hapësira për futjen e kësaj teme në bisedime.

“Shumë prej nesh kanë të zhdukur në familje. Mungesën e informacioneve jemi munduar ta kompensojmë përmes arkivave”, tha Nushi.

Velko Odaloviq, nga Komisioni i Serbisë për të Pagjeturit, është shprehur se ekzistojnë kontakte formale dhe joformale në mes të institucioneve dhe këto kontakte kurrë nuk janë ndërprerë.

“Përballemi me probleme të mëdha dhe nuk kemi informacione”, tha Odalloviq.

Sipas tij, çdo dokument për të zhdukurit që i është kërkuar Serbisë është ofruar.

“Ne nuk kemi parë asnjë arkiv të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës”, theksoi ai.

Por, Nushi, theksoi se një arkiv i tillë nuk ekziston.

Nora Ahmetaj, drejtoreshë e Qendrës për Hulumtim, Dokumentim dhe Publikim, megjithatë nuk është shumë e bindur se puna ka ecur më së miri.

“Pas tërë kësaj dinamike brenda Kosovës, Serbisë e rajonit, por edhe karshi bashkësisë ndërkombëtare, humbësit janë familjarët e viktimave”, sqaroi Ahmetaj.

“Mungesa e informacioneve tregon se është çështje politike”, shtoi ajo.

Kosova dhe Serbia nuk e kanë këtë temë si prioritet, mendon Sandra Orlloviq, drejtoreshë e Fondit për të Drejtën Humanitare.

“Komisionet kanë mundur të punojnë më shumë. Kemi shembuj nga Bosnja se si ka filluar në fushatë kur përmes një numri të telefonit, pra thirrjeve anonime është mundësuar të zbulohen disa varreza dhe mbetje mortore. Mendoj se deri tani nuk kemi parë një kreativitet”, sqaroi Orlloviq.

“Duhet të ndryshojmë qasje”, tha ajo.

Fati i të pagjeturve, mungesa e informatave për ta dhe rrugët se si të gjenden ata që ende figurojnë si të zhdukur, do të diskutohen nga zyrtarë kosovarë e serbë nëpërmjet një ure televizive, më gjerësisht në emisionin “Tema”, të hënën.

Emisioni “Tema” do të transmetohet, të hënën më 3 qershor në RTV “21”

_____________________________________________________________________

Emisija TEMA: Nestala Lica

Kako vreme odmiče, a rat “zastareva”, informacije o nestalim licima su sve malobrojnije, premda se operacije za njihovo nalaženje još uvek sprovode na terenu.

Nedostatkom informacija i sudbinom nestalih lica u kosovsko-srpskim odnosima bavi se nova epizoda emisije “Tema” koja se emituje na Kosovu na TV21 u ponedeljak, 3 juna, u 22:30 i u Srbiji u subotu, 8 juna u 19:00 na PINK-2.

Porodice nestalih lica već godinama čekaju na odgovor o sudbini svojih bližnjih, ali na Kosovu i u Srbiji kažu da su informacije, kako vreme odmiče, sve malobrojnije. Sprovode se mnoge operacije na terenu, ali rezultat je neznatan.

Zvaničnici u Prištini i Beogradu su kazali da saradnja ne manjka, ali da je ova tema često više politička, a manje humanitarna.

Ko i zašto ne pruža informacije po ovom pitanju, koje i dalje ostaje jedno od najvećih tereta između Kosova i Srbije, jedno je od pitanja koje je izazvalo najviše nesuglasica između srpskih i kosovskih zvaničnika, učesnika ove debate “Tema”.

Pajazit Nuši, predsedavajući Komisije za dijalog o nestalim licima, kazao je da nije nedostajalo angažovanje i da postoji prostor za uvrštavanje ove teme u pregovore. “Mnogi od nas imaju nestala lica u svojim porodicama. Nedostatak informacija pokušali smo da nadoknadimo kroz arhive”, rekao je Nuši.

Veljko Odalović iz srpske Komisije za nestala lica, izjavio je da postoje formalni i neformalni kontakti između institucija i da ti kontakti nikada nisu prekinuti.

“Suočavamo se sa ozbiljnim problemima i nemamo informacije”, rekao je Odalović. Prema njegovim rečima, svi dokumenti o nestalim licima koji su zatraženi od Srbije su dostavljeni. “Mi nismo videli nijednu arhivu Oslobodilačke vojske Kosova”, istakao je on.

Međutim, Nuši ističe da takva arhiva ne postoji.

Nora Ahmetaj, direktorka Centra za istraživanje, dokumentovanje i publikaciju i pored svega nije sasvim ubeđena da je posao obavljen na najbolji mogući način. “Nakon čitave ove dinamike na Kosovu, u Srbiji i regionu, ali i prema međunarodnoj zajednici, gubitnici su porodice žrtava”, objasnila je Ahmetaj. “Nedostatak informacija ukazuje na to da se radi o političkom pitanju”, dodala je ona.

Za Kosovo i Srbiju ova tema ne predstavlja prioritet, smatra Sandra Orlović, direktorka Fonda za humanitarno pravo. “Komisije su mogle da rade više. Imamo primer iz Bosne, gde je pokrenuta kampanja u kojoj je putem anonimnih poziva na određeni broj telefona omogućeno otkrivanje nekoliko grobnica i posmrtnih ostataka.

Mislim da do sada nismo videli ovakvu kreativnost u Srbiji i na Kosovu”, objasnila je Orlović. “Moramo da promenimo pristup”, rekla je ona.

O sudbini nestalih lica, nedostatku informacija o njima i načinu kako pronaći one koji se još uvek vode kao nestali, razgovaraće kosovski i srpski zvaničnici putem televizijskog mosta, detaljnije u emisiji “Tema”.

Emisija TEMA je proizvod Internews Kosova u saradnji sa BIRN, uz podršku Ministarstva Javnih Poslova Velike Britanije.